Sınav kaygısı, öğrencinin sınavla ilişkili çoğu gerçekçi olmayan olumsuz beklentilerinin yarattığı yoğun sıkıntı hissidir. Sorumluluk sahibi olan, bir hedefi olan ve bunun gerçekleşmesi için çaba gösteren her öğrencinin, bilgisinin değerlendirildiği bu tip sınavlardan önce kısmen kaygı duyması doğal ve gereklidir. Çünkü kaygı az miktarda ise; birey üzerinde motivasyon ve performans arttırıcı etki gösterir. Ama kaygı istenilen düzeyin üzerine çıktığında bireyin; dikkat, öğrenme, bellek fonksiyonlarını olumsuz etkiler, başarı ve motivasyonu olumsuz etkiler. Stresin artmasıyla birlikte olumsuz düşünceler öğrencinin zihnini kaplamaya başlar.

 

Sınav kaygısı kendini nasıl gösterir?

 

Stres ve kaygı durumunda vücutta bir takım hormonsal değişiklikler meydana gelmektedir. Bunun sonucu olarak kaygı ve stresin derecesine göre; bireyde sınavdan günler öncesinde bile kendisini göstermeye başlayan; huzursuzluk, sinirlilik, konsantrasyon güçlüğü, uykusuzluk, karın ağrısı, bulantı, kusma, baş dönmesi, titreme, çarpıntı, terleme gibi belirtiler ortaya çıkar. Sınav yaklaştıkça belirtiler daha çok artar ve sıkıtının şiddetine göre kimi zaman öğrencinin sınavı terk etmesine, hatta sınava giremeyecek duruma gelmesine neden olur.

 

Sınav kaygısını tetikleyen faktörler:

 

Ebeveynin ve eğitim verenlerin beklenti düzeyinin yüksek olması, çocuğun kişilik yapısı, sınavla ve sonuçlarıyla ilgili olumsuz beklentiler ve düşünce kalıpları, sık rastlanan yanlış düşünceler, öğrenme sorunlarına yol açan başka sorunların varlığı…

 

Ebeveynlere düşen görevler:

 

Hiçbir şey çocuğunuzun ruhsal ve bedensel sağlığından daha önemli değildir. Kesinlikle mutlu olamayan bir çocuk, başarılı da olamaz. Bu nedenle sınav öncesi ve sonrası her dönemde çocuğunuzun yanında olun ve onu sevdiğinizi ona her zaman hissettirin. Sınava hazırlık döneminde onun için yaptığınız maddi, manevi tüm desteği, onu sevdiğiniz için yaptığınızı, kazanmasından ziyade onun çaba göstermesinin ve elinden geleni yapmasının sizin için daha önemli olduğunu mutlaka belirtin.

Çocuğunuza başarıya adım adım ulaşıldığını, bunun bir maraton olduğunu hatırlatın. Herkes gibi onunda performansının zaman zaman düşebileceğini hem kendiniz hatırlayın, hem de çocuğunuza hatırlatın. Bu gibi dönemlerde onu motive edip yüreklendirin. Bilgi eksikliği olan konuları tespit edip vakit geçirmeden gerekli olan önlemleri alın. Çocuğunuzu iyi gözlemleyin, ruhsal bir sıkıntı yaşıyorsa, dikkat ve öğrenme sorunları yaşıyorsa bunların sebebini bulmaya çalışın. Kaygıyla baş edemediğini görürseniz, profesyonel destek almaktan kaçınmayın.

 

 

 

Psikolog Feza OKTAY